Natuurlijk kunnen artiesten in een echte dienstbetrekking werkzaam zijn. Dat is vaak het geval bij bijvoorbeeld professionele toneelgezelschappen. Ook pretparken hebben vaak artiesten in dienst, die als clown verkleed de kinderen vermaken. Zij werken voor langere tijd voor dezelfde werkgever.
Voor de loonbelasting (niet voor de andere loonheffingen !) zijn deze artiesten rechtstreeks belastingplichtig. Er wordt immers loonbelasting geheven van werknemers of hun inhoudingsplichtige, artiesten, beroepssporters en buitenlandse gezelschappen. Hier is een fictieve dienstbetrekking niet nodig. Voor de loonbelasting geldt daarom voor artiesten een speciale tabel.
Voor de volks- en werknemersverzekeringen is er geen sprake van een echte dienstbetrekking. Toch wil de wetgever, dat sommige artiesten verzekerd zijn en dat voor hen premie wordt afgedragen. Dat gebeurt dan via de fictieve dienstbetrekking.
Voor artiesten die niet in echte dienstbetrekking staan, geldt voor de volks- en werknemersverzekeringen, dat ze in fictieve dienstbetrekking staan. De opdrachtgever houdt alle loonheffingen in en draagt ze af.
Dat geldt alleen niet als:
- De artiest optreedt voor een privé persoon. De wetgever wil privé personen niet opzadelen met een salarisadministratie, als ze een keer een artiest inhuren.
- Een ander voor de artiest inhoudingsplichtig is. Dat kan bijvoorbeeld zijn een artiestenbureau zijn. De volledige gage van de artiest of het gezelschap wordt dan aan die ander overgemaakt. Die ander heeft daarvoor een geldige zogenoemde inhoudingsplichtigenverklaring. Daarvan wordt een kopie in de administratie van de opdrachtgever bewaard.
- De artiest werkt als zelfstandige.
Als aan een van deze drie voorwaarden is voldaan, en er geen echte dienstbetrekking bestaat, is er geen sprake van inhoudingsplicht voor de opdrachtgever, noch voor de loonbelasting, noch voor de volks- en werknemersverzekeringen en de ZVW.