Regels arbeidsmigranten zijn al streng

Gelet op de aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt ontkomen werkgevers er soms niet aan werknemers uit het buitenland aan te trekken. Het gaat hierbij om arbeidsmigranten. Het is in het licht van het aanstaande kabinetsbeleid interessant stil te staan bij de voorwaarden die daarbij gelden. Want de sluizen staan allesbehalve open.

Prioriteitgenietend aanbod

De werkgever is verplicht eerst te proberen een vacature met 'prioriteitgenietend aanbod' te vervullen, voordat hij een aanvraag voor een werkvergunning (tewerkstellingsvergunning (TWV) of een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid (GVVA)) kan indienen. Dit betekent dat hij eerst personeel waarvoor geen werkvergunning is vereist moet proberen te werven; afkomstig uit de Europese Economische Ruimte (EER) of uit Zwitserland. Tot de EER behoren alle EU-landen plus Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.

EURES

De werkgever moet aantonen dat er actief geworven is in Nederland, de EER en Zwitserland. Dit kan onder meer aan de hand van:

• Europese werving, naar keuze via een EURES-vacaturemelding of;
• het plaatsen van advertenties in landelijke / lokale dag- en weekbladen;
• het inschakelen van uitzend- / wervings- en selectiebureaus en andere bemiddelingsinstanties;
• het benutten van interne of externe scholingsmogelijkheden.

Ook kandidaten die pas na een inwerkperiode of na enige scholing aan de gestelde functievereisten voldoen behoren tot het 'prioriteitgenietend aanbod'.

EURES is de European Employment Service, een internationaal netwerk voor arbeidsbemiddeling. Dit netwerk biedt toegang tot gekwalificeerde medewerkers binnen de EER plus Zwitserland. Werkgevers kunnen hier hun vacatures melden. Wellicht komt er een goede sollicitant van binnen de EER of Zwitserland, waarvoor een werkvergunning niet nodig is. UWV is partner van de EURES. Werkgevers kunnen daarom ook de hulp van UWV inroepen bij het aanmelden van een vacature.

Aanmelden bij UWV

Ze moeten een vacature(s) sowieso ook aanmelden bij UWV via het Werkgeversservicepunt of het Werkgeversportaal. UWV krijgt zo ook de mogelijkheid actief te bemiddelen voor kandidaten die als werkzoekenden staan geregistreerd. Vindt UWV kandidaten dan krijg je geen werkvergunning voor de mensen die je eventueel buiten de EER of Zwitserland al hebt geworven.
Heeft UWV na vijf weken niemand kunnen vinden, dan kun je bij UWV voor de door jou gevonden persoon een TWV aanvragen, of bij de IND een GVVA. Een van dezen is vereist om aan het werk te mogen; hieraan niet voldoen is voor eigen rekening en risico.

Voorwaarden

De voorwaarden om een TWV of GVVA te verkrijgen zijn gelijk. De duur van het werk bepaalt of het een TWV dan wel een GVVA moet zijn. Komt de werknemer korter dan drie maanden in Nederland werken, dan is er een TWV nodig. Als hij reeds beschikt over een geldige verblijfsvergunning, dan kan een TWV ook voor langere tijd worden aangevraagd. In alle overige gevallen moet een GVVA worden aangevraagd.
Zonder TWV of GVVA is het verboden arbeid door een vreemdeling te laten verrichten (artikel 2 Wet arbeid vreemdelingen (Wav)). Verder heeft de werkgever een identificatie- en/of administratieverplichting ten aanzien van de vreemdeling (artikel 15 Wav). Dit geldt ook bij incidentele vervanging. De Nederlandse Arbeidsinspectie handhaaft alleen bij organisaties en bedrijven op de identificatieplicht, dus niet bij particulieren.
In de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) en de Regeling uitvoering Wet arbeid vreemdelingen (RuWav) staan uitzonderingen op de toets aan prioriteitgenietend aanbod vermeld, zoals in geval van een stage.

Aanvraagprocedure

Je kunt als werkgever sinds 1 juli 2022 online via het werkgeversportaal een TWV aanvragen en de benodigde bijlagen uploaden. Je hebt hierbij wel eHerkenning en de juiste machtiging nodig. Als UWV de aanvraag niet honoreert, dan kan de werkgever binnen zes weken een bezwaarschrift indienen bij afdeling Arbeidsjuridische dienstverlening UWV (adres: UWV, hoofdkantoor AJD, Postbus 16140, 2500 BC Den Haag).
Als de werkgever het niet eens is met de beslissing op het bezwaarschrift, kan hij een gerechtelijke procedure starten door het formulier Verzoekschrift/beroepschrift regulier in te vullen op rechtspraak.nl. De werkgever moet het hokje Beroepschrift tewerkstellingsvergunning aankruisen en het formulier sturen naar het Centraal Inschrijfbureau Vreemdelingenzaken (CIV) in Haarlem. Dit moet binnen zes weken nadat UWV het bezwaar heeft afgewezen. Voor een eventueel hoger beroep kan de werkgever binnen zes weken na de uitspraak terecht bij de Raad van State, afdeling Bestuursrechtspraak.

Informatie voor arbeidsmigranten en werkgevers

Arbeidsmigranten die vragen hebben over hun rechtspositie in Nederland kunnen kijken op workinnl.nl Daar vinden ze tevens een overzicht met doorverwijzingen naar organisaties die arbeidsmigranten verder kunnen helpen, zoals Stichting FairWork, vakbonden of het Juridisch Loket.
Bij vragen over het melden van de vacature bij UWV en hoe en waar het beste in Nederland en Europa kan worden geworven, kan het Landelijk Steunpunt Arbeidsmigratie (LSA) ondersteuning bieden. Het LSA kan de werkgever ondersteunen in de zoektocht naar nieuwe werknemers. Indien het niet lukt de vacature te vervullen met Nederlands of Europees aanbod kan het LSA de werkgever adviseren over de procedure van het aanvragen van de benodigde werkvergunning.
Voor vragen over werkvergunningen is het Bureau TWV van Arbeidsjuridische dienstverlening het aangewezen loket. Zie voor meer informatie uwv.nl/werkvergunning