Gelet op de huidige krapte op de arbeidsmarkt kan het interessant zijn om te kijken naar de mogelijkheden om asielzoekers in dienst te nemen. Dit is ook bevorderlijk voor hun eigenwaarde en gevoel van zingeving. Onlangs heeft de Raad van State een belangwekkende uitspraak gedaan met gevolgen voor werkgevers.
Asielzoekers en buitenlandse studenten moeten in het bezit zijn van een door de IND afgegeven W-document respectievelijk verblijfsvergunning voor studie. Asielzoekers mogen tegenwoordig voor onbepaalde tijd in Nederland werken en hebben daar in bepaalde gevallen een werkvergunning voor nodig.
Het W-document
In de volgende situaties kan een asielzoeker een Vreemdelingen Identiteitsbewijs type W krijgen of aanvragen:
- Hij heeft voor de eerste keer asiel aangevraagd. In dat geval krijgt hij automatisch een Vreemdelingen Identiteitsbewijs type W.
- Hij heeft tijdig verlenging aangevraagd van zijn verblijfsvergunning asiel bepaalde tijd. Hij kan het W-document zelf aanvragen.
- Hij heeft een verblijfsvergunning asiel onbepaalde tijd aangevraagd en wacht nog op een beslissing. Hij kan het W-document zelf aanvragen.
- Hij is in beroep gegaan tegen de afwijzing van zijn asielaanvraag (bepaalde of onbepaalde tijd) of tegen de afwijzing van de verlenging van zijn asielvergunning en wacht nog op een uitspraak van de rechter. Hij kan het W-document zelf aanvragen.
- Hij heeft een aanvraag gedaan voor vervanging van zijn verblijfsvergunning asiel (bepaalde of onbepaalde tijd). Hij vervangt zijn verblijfsvergunning omdat deze beschadigd, kwijt of gestolen is of omdat zijn gegevens op de verblijfsvergunning niet kloppen. Hij kan het W-document zelf aanvragen.
Werkvergunning niet nodig
Voor 2 groepen asielzoekers is het niet nodig een werkvergunning aan te vragen:
- Asielzoekers met een verblijfsvergunning.
Als de IND een asielaanvraag goedkeurt, dan krijgt een vluchteling het verblijfsdocument ‘asiel bepaalde tijd’. Op het document staat ‘arbeid is vrij toegestaan’. De asielzoeker heeft dan geen werkvergunning nodig om te werken. - Asielzoekers die vrijwilligerswerk gaan doen.
Er moet wel een vrijwilligerswerkverklaring worden aangevraagd. Het moet gaan om werk dat meestal onbetaald is, bij een organisatie die geen winst mag maken en werk dat belangrijk is voor de maatschappij. Denk hierbij aan werk in buurthuizen of kerken, wandelen met ouderen of wilgen knotten.
Werkvergunning wel nodig
Voor de overige asielzoekers geldt bij het aanvragen van een Tewerkstellingsvergunning (TWV) voor betaald werk het volgende:
- De asielzoeker moet ouder zijn dan 18 jaar.
- De aanvraag voor asiel is minimaal 6 maanden in behandeling bij de IND.
- Het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) biedt de asielzoeker opvang.
- De asielzoeker heeft een geldig Vreemdelingen Identiteitsbewijs (W-document).
- Het loon is marktconform. Dat betekent dat het loon normaal is voor het werk dat de asielzoeker met deze kennis en ervaring gaat doen.
Met de aanvraag TWV dient de werkgever een kopie mee te sturen van de concept arbeidsovereenkomst met zijn handtekening er op. UWV vraagt vervolgens bij de IND na of de aanvraag voor asiel minimaal 6 maanden in behandeling is. Bij het COA wordt nagevraagd of het de asielzoeker opvang biedt.
Vernieuwen werkvergunning
Sinds 29 november mogen werkvergunningen van asielzoekers langer gelden dan 24 weken. De oorspronkelijke maximering tot 24 weken per jaar werken is naar aanleiding van een uitspraak van de Raad van State komen te vervallen.
Als een werkgever beschikt over een werkvergunning kan hij een nieuwe aanvragen via het digitale loket van UWV. De ingangsdatum hiervan kan aansluiten op de eerder verleende vergunning. Er is geen wachttijd meer tussen 2 vergunningen.
De looptijd van de werkvergunning mag voortaan gelijk zijn aan de maximale duur van het Vreemdelingen Identiteitsbewijs (W-document). Dus als dit document langer geldig is dan de huidige werkvergunning, kan de werkgever ook een nieuwe werkvergunning aanvragen. Dit kan via het werkgeversportaal. De nieuwe vergunning kan aansluiten op de eerder verleende. Er zit geen wachttijd tussen de 2 vergunningen.
Landelijk Steunpunt Arbeidsmigratie
Bij vragen over werkvergunningen of werknemers uit het buitenland kan het Landelijk Steunpunt Arbeidsmigratie (LSA) ondersteuning bieden. Het LSA kan de werkgever ondersteunen vanaf het begin van de zoektocht naar nieuwe werknemers. En komt soms met verrassende adviezen over werknemers binnen de Europese Economische Ruimte (EER) en Zwitserland, die zonder werkvergunning aan het werk kunnen.
Bedrijven kunnen het UWV met vragen bereiken via mail: steunpuntarbeidsmigratie@uwv.nl